بررسی تطبیقی تاریخنگاری خلاصه التواریخ وعالم آرای عباسی دردوره ی صفوی

چکیده دوره ی صفوی یکی از ادواری است که به دلیل تمرکز قدرت دینی و سیاسی، بعد از مدتها آشفتگی در ایران، دارای اهمیت بوده است و به تبع آن تاریخ نگاری آن دوره که منعکس کننده ی قدرت پادشاهان می باشد از اهمیت خاصی برخوردار است و درباری بودن اکثر مورخان از جمله مورخان دو اثر مورد نظر این رساله (قاضی احمد قمی و اسکندربیگ منشی) باعث تأثیرپذیری آنها از فضای سیاسی آن عصر شده و در عین حال عامل آگاهی کامل آنها از وضعیت مملکت بوده است و این خود باعث اعتبار این دو اثر و ضرورت بررسی آنها می باشد. در این پژوهش با بررسی متن و محتوای این دو اثر تاریخی، جداسازی اطلاعات، طبقه بندی و مقایسه اطلاعات به دست آمده، از دو منبع مورد نظر سعی شده است شباهت ها و تفاوتها به صورت توصیفی- تحلیلی بیان شود.خلاصهالتواریخ و عالم آرای عباسی از نظر سبک و محتوا در اکثر شاخصه های مورد نظر پژوهش شبیه به هم بوده و تفاوت آنها در بعضی شاخصه ها مانند: انسجام و سازماندهی منظم تر در عالم آرا و عدم رعایت این نکته در خلاصهالتواریخ می باشد، و می توان گفت قاضی احمد قمی و اسکندر بیگ منشی از بینش و روش کاملاً شبیه به هم در تاریخ نگاری برخوردار بوده اند و با توجه به تقدم زمانی قاضی احمد، به نظر می آید اسکندربیگ تحت تأثیر او بوده است. کلید واژه: تاریخنگاری، عصر صفوی، خلاصهالتواریخ ، عالم آرای عباسی، قاضی احمد قمی، اسکندر بیگ منشی